Cầu Tự - Thiên Thứ Nhất
Cầu Tự
Thiên Thứ Nhất - Nói Về Phong-Tục Trong Gia-Tộc
Phong Tục Cầu Tự Trong Văn Hóa Việt Nam
Cầu tự
Tín ngưỡng
Truyền thống gia đình
Mở Đầu
“Con cái là của trời ban, phúc đức do lòng người tích” - Tục ngữ Việt Nam
Cầu tự là một phong tục truyền thống trong văn hóa Việt Nam, thể hiện lòng mong mỏi và hy vọng của các cặp vợ chồng hiếm muộn về việc có con cái. Đây là một nghi lễ mang đậm tính tâm linh và tín ngưỡng dân gian, phản ánh quan niệm về sự sinh sản và truyền thừa nòi giống trong xã hội xưa.
Các Cách Cầu Tự
Phương Pháp Cầu Tự
Y Học Và Tín Ngưỡng
- Người thì uống thuốc cho bổ khí huyết
- Người thì đổ cho tại đất tuyệt đinh, nhờ thầy địa-lý dịch mả
- Người thì đi lễ bái chùa này miếu nọ để cầu Phật, Thánh độ cho có con
Lễ Hội Cầu Tự
- Về tháng giêng, tháng hai, vợ chồng dắt díu nhau vào lễ chùa Hương-Tích
- Trong chùa có hang đá, thạch nhũ mọc lổm chổm hai bên
- Tục gọi là núi Cô, núi Cậu
Nghi Thức Cầu Tự
Quy Trình Thực Hiện
Lễ Bái Tại Chùa
Các người cầu tự đem vàng hương oản quả lễ trong chùa, rồi thì đem quà bánh đến chỗ hang thạch nhũ ấy, coi hòn nào thích mắt thì xoa tay vào đầu mà khấn: Cậu về ở với vợ chồng nhà tôi nhé.
Khấn Nguyện
Ai nhiều con trai rồi muốn cầu con gái thì sang dãy núi Cô, cũng nói như vậy. Khấn xong, lúc trở ra về, ăn thì thêm bát thêm đũa, đi đò thì trả thêm một suất tiền cho người lái đò, làm như đã có một người đi theo vậy.
Lễ Tạ Ơn
Nếu về nhà mà sau vợ có mang sinh con thì mỗi năm phải đem con về chùa lễ tạ ơn Phật. Có người về lễ đền Kiếp-Bạc (đền thờ ông Trần-Hưng-Đạo) cầu tự.
Tín Ngưỡng Và Niềm Tin
Niềm Tin Dân Gian
Nguồn Gốc
- Tục này từ thượng cổ đã có, như vua Đế-Cốc cầu tự ở đền Cao-Môi mà sinh ra ông Hậu-Tắc
- Ông Thúc-Lương-Ngột cầu tự ở núi Ni-Sơn mà sinh ra Đức Khổng-Tử
- Nhưng thiết tưởng toàn là do bụng tin tưởng mà ra, chớ không có lẽ gì cho đích-đáng tin được
Quan Niệm
- Người không có con hay là đẻ con mà không nuôi được, hoặc là vì người đàn ông hay đàn bà có tật bệnh gì
- Hoặc là vì đẻ con ra, tiên thiên suy nhược khó nuôi, hay là nuôi trái phép vệ sinh thì không nuôi được
- Người chỉ sinh con gái mà không sinh con trai, cũng bởi có một lẽ riêng nào đó
Nhận Xét Và Bài Học
Nhận Xét Về Phong Tục
Xét cái tục cầu tự của ta, cũng bởi tin sự quỉ thần mà ra. Thiết tưởng sự ấy cũng là sự ngẫu nhiên, dẫu chẳng cầu đâu cũng có. Vả lại muôn sự thường hay nên ở lòng người tin tưởng. Cái bụng người ta đã tin mê ở điều gì thì lại hay cố sức làm cho điều ấy phải nghiệm, vậy thì lại có một lẽ chắc được, chớ cũng không phải có chi lạ hết.
Còn như con hay con dở, là bởi ở cách dạy dỗ, con thọ con yểu, bởi ở cách dưỡng sinh, không nên cho là con Trời, con Phật mà nhảm quá.
So Sánh Với Văn Hóa Khác
So Sánh Văn Hóa
Văn Hóa Việt Nam
Người hiếm muộn thì cầu tự. Cầu tự có nhiều cách: Người thì uống thuốc cho bổ khí huyết, người thì đổ cho tại đất tuyệt đinh, nhờ thầy địa-lý dịch mả, người thì đi lễ bái chùa này miếu nọ để cầu Phật, Thánh độ cho có con.
Văn Hóa Khác
Các nền văn minh khác thường tiếp cận vấn đề hiếm muộn bằng khoa học y học hiện đại, tìm hiểu nguyên nhân sinh học và điều trị bằng các phương pháp y khoa thay vì tín ngưỡng tâm linh.
Kết Luận
Giá Trị Vĩnh Cửu Của Phong Tục Cầu Tự
Phong tục cầu tự trong văn hóa Việt Nam là một biểu hiện của lòng mong mỏi có con cái và sự kế thừa nòi giống. Dù mang nặng tính tín ngưỡng dân gian, nhưng phong tục này phản ánh tình cảm gia đình sâu sắc và khát vọng truyền thừa trong xã hội truyền thống. Trong xã hội hiện đại, việc kết hợp giữa y học hiện đại và giữ gìn các giá trị tinh thần truyền thống sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn cho các cặp vợ chồng hiếm muộn.