Vợ Chồng - Thiên Thứ Nhất
Vợ Chồng
Thiên Thứ Nhất - Nói Về Phong-Tục Trong Gia-Tộc
Đạo Lý Vợ Chồng Trong Văn Hóa Việt Nam
Hòa thuận
Nghĩa vụ
Truyền thống gia đình
Mở Đầu
“Thuận vợ thuận chồng tát biển đông cũng cạn” - Tục ngữ Việt Nam
Trong văn hóa truyền thống Việt Nam, đạo lý vợ chồng là một trong những nền tảng quan trọng của gia đình. Mối quan hệ vợ chồng không chỉ là sự kết hợp giữa hai cá nhân mà còn là sự hòa hợp giữa hai tâm hồn, hai trái tim cùng hướng về một mục tiêu chung là xây dựng một gia đình hạnh phúc, ấm êm.
Gọi Nhau Trong Gia Đình
Cách Xưng Hô
Gia Đình Sang Trọng
- Gọi nhau bằng cậu mợ
- Thầy thông thầy phán gọi nhau bằng thầy cô
- Nhà thường thì gọi nhau bằng anh chị
Gia Đình Dân Dã
- Có con rồi thì gọi nhau bằng thầy em đẻ em
- Nhà thô tục thì gọi bố cu mẹ đĩ
- Ở Quảng-Nam thì vợ gọi chồng là anh, chồng gọi vợ là em
Đạo Lý Vợ Chồng
Các Giá Trị Cốt Lõi
Hòa Thuận
Đạo vợ chồng cư xử với nhau, trọng nhất là hai chữ hòa thuận. Tục có câu rằng: « Thuận vợ thuận chồng tát bể đông cũng cạn », nghĩa là có hòa thuận với nhau thì việc khó đến đâu, cũng làm nên được.
Nghĩa Vụ
Người chồng lại trọng nhứt là phải giữ nghĩa với vợ, mà vợ thì phải giữ tiết với chồng. Đây là nền tảng đạo lý quan trọng trong mối quan hệ vợ chồng.
Tôn Trọng
Nghĩa vụ của người chồng đối với vợ thì chỉ ở cho đúng đắn, biết thương yêu vợ, biết quí trọng vợ, nhất là có tài trí, khiến cho vợ được nương nhờ sung sướng là hơn cả.
Nghĩa Vụ Của Người Vợ
Trách Nhiệm Và Vai Trò
Bổn Phận
- Trên phải phụng dưỡng cha mẹ chồng
- Giữa thì giúp chồng lo lắng công kia việc khác
- Dưới thì săn sóc nuôi con, thế mới gọi là nội trợ
Tứ Đức
- Phụ dung: Dáng người đàn bà phải chính đính hòa nhã
- Phụ công: Nghề khéo như vá may thêu dệt, buôn bán
- Phụ ngôn: Lời ăn tiếng nói phải khoan thai, dịu dàng
- Phụ hạnh: Nết na phải kính trên nhường dưới
Nghĩa Vụ Của Người Chồng
Trách Nhiệm Của Người Chồng
Đạo Lý
- Biết thương yêu vợ, biết quí trọng vợ
- Có tài trí, khiến cho vợ được nương nhờ sung sướng
- Vợ chồng đồng tâm hiệp lực, kẻ lo việc ngoài, người lo việc trong
Quyền Hành
- Quyền người chồng bao giờ cũng nặng hơn quyền vợ
- Tiền của, của hai vợ chồng làm ra, cũng gọi là của chồng cả
- Chỉ người đàn ông có quyền giao thiệp với người ngoài
Tam Tòng Và Thất Xuất
Các Quy Tắc Truyền Thống
Tam Tòng
Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử. Nghĩa là khi người đàn bà còn ở nhà thì theo cha mẹ, khi đã đi lấy chồng thì theo chồng, khi chồng mất rồi thì theo con.
Thất Xuất
Đàn bà ở với chồng, bảy điều nên phải đuổi: Không con, Dâm dật, Không thờ cha mẹ chồng, Lắm điều, Trộm cắp, Ghen tuông, Có ác tật.
Tam Bất Khả Xuất
Ba điều không được đuổi: Đàn bà từng để tang 3 năm nhà chồng, Trước nghèo sau giàu, Ở nhà chồng thì được mà về nhà mình thì không có chỗ nào nương tựa.
Nhận Xét Và Bài Học
Nhận Xét Về Phong Tục
Cái đạo vợ chồng cũng là một mối cương thường rất hệ trọng trong ngũ luân. Ở với nhau mà biết thương yêu nhau, quí trọng nhau, thì rất là phải đạo lắm. Nhưng tục ta trọng Nam khinh Nữ thì là một tục trái hẳn với cách văn minh.
Tạo hóa sinh ra có trai thì phải có gái, có người coi việc ngoài thì phải có người coi việc trong, người cứng gân khỏe thịt thì phải làm việc nặng nề, người yếu chân mềm tay thì đã có việc nhẹ nhàng, chẳng qua cũng là giúp lẫn nhau thì mới nên được công này việc nọ.
Cho nên cứ lấy đạo công bình mà nói thì đáng lẽ quí đàn bà hơn đàn ông mới phải, chớ nên cậy mình khỏe mạnh mà khinh bỉ đàn bà, mà ức chế đàn bà. Tục ngữ Âu-Châu có câu rằng: « On ne doit pas battre les femmes même avec des fleurs » nghĩa là dẫu cái hoa cũng không nên dùng mà đánh đàn bà.
Kết Luận
Giá Trị Vĩnh Cửu Của Đạo Lý Vợ Chồng
Đạo lý vợ chồng trong văn hóa Việt Nam là một giá trị truyền thống cao đẹp, thể hiện sự hòa hợp, tôn trọng và yêu thương giữa hai vợ chồng. Dù có những hạn chế và bất cập trong xã hội xưa, nhưng tinh thần “thuận vợ thuận chồng” luôn là nền tảng vững chắc cho sự phát triển của gia đình và cộng đồng người Việt. Việc giữ gìn và phát huy những giá trị tích cực của đạo lý vợ chồng là trách nhiệm của mỗi cặp vợ chồng trong xã hội hiện đại.