Phongtuc.vn
Kỵ Nhật - Thiên Thứ Nhất

Kỵ Nhật - Thiên Thứ Nhất

Phong tục
Ngôn ngữ khác:

Kỵ Nhật

Thiên Thứ Nhất - Nói Về Phong-Tục Trong Gia-Tộc

Ngày Kỵ Nhật Trong Văn Hóa Việt Nam

Kỵ nhật

Tưởng nhớ người đã khuất

Truyền thống gia đình

Mở Đầu

“Nhớ ngày kỵ, tưởng công ơn” - Tục ngữ Việt Nam

Kỵ nhật là ngày giỗ cụ kỵ, ông bà, cha mẹ, là một phong tục truyền thống trong văn hóa Việt Nam, thể hiện lòng tưởng nhớ và biết ơn đối với những người đã khuất. Đây là dịp để gia đình sum họp, tưởng niệm công ơn sinh thành và dưỡng dục của tổ tiên.

Ý Nghĩa Của Kỵ Nhật

Giá Trị Văn Hóa

Thời Gian

  • Ngày giỗ cụ kỵ, ông bà, cha mẹ, gọi là ngày kỵ nhật
  • Chiều hôm trước là cúng tiên thường, hôm sau mới là ngày chính kỵ
  • Các giỗ xa (cụ kỵ ông bà) thì sắm sửa con gà, ván xôi hoặc một vài mâm cỗ

Ý Nghĩa

  • Trước cúng gia tiên, sau con cháu sum họp ăn uống với nhau
  • Về ngày giỗ cha mẹ thì tục thường làm phong hơn
  • Thể hiện lòng tưởng nhớ và biết ơn tổ tiên

Nghi Lễ Và Tập Quán

Các Bước Thực Hiện

1

Chuẩn Bị

Trong khi giỗ, dẫu làm lớn nhỏ thế nào mặc lòng, nhưng làm sao tất cũng phải có một bát cơm úp vào một quả trứng luộc làm đầu

2

Cỗ Bàn

Cỗ bàn thì tùy nhà giàu, nghèo mà xử phong kiệm khác nhau. Nhiều nhà mời bà con khách khứa

3

Khách Mời

Bà con khách khứa người thì mang trà, cau, rượu, người thì đem vàng hương đến lễ giỗ, rồi mới uống rượu

Các Hình Thức Tưởng Niệm

Hình Thức Tưởng Niệm

Tại Nhà Riêng

  • Nhà hào trưởng trong làng, có khi cả làng đến ăn giỗ
  • Nhà ông thầy dạy nhiều học trò thì cả học trò đến ăn giỗ
  • Nhà quan trưởng thì thường cả tổng lý phủ huyện đến lễ giỗ, ăn uống phiền phí lắm

Tại Đình Làng

  • Có nơi, chiều hôm cúng tiên thường, bà con đã đến chơi đông, uống rượu xong thì dở ra bài bạc thuốc phiện
  • Lấy tiếng rằng ở lại chầu chực gia tiên mà bày ra cuộc vui vẻ
  • Sáng hôm sau uống một bữa rượu chính kỵ nữa mới tan

Nhận Xét Và Bài Học

Nhận Xét Về Phong Tục

Nhớ kỵ nhật tiền nhân mà cúng cấp cũng là một bụng tốt. Nhưng nguyên ý lúc người mới chế lễ ra, chẳng qua dùng cách ấy để tỏ cái lòng nhớ tiền nhân là người sinh ra mình, người gây dựng nên cơ-nghiệp cho mình, là một ý bất vong bản mà thôi. Chớ không phải dùng cách ấy để làm sự vui vẻ, làm cách giao thiệp với đời.

Kỳ thủy ta không phải là không hiểu ý ấy, nhưng chắc vì cớ mấy người trước muốn nhân dịp nhà mình có sẵn cỗ bàn cúng cấp mà muốn hội mặt bà con anh em. Hoặc vì bà con anh em, cùng người gia hạ, nhớ đến ân tình của ông cha mình, hay là vì nể mình mà đến lễ kỵ, mình có lẽ nào vong tình được mà chẳng khoản đãi. Vì thế thành tục, rồi nhiều người phải miễn cưỡng mà theo tục, té ra phần nhớ đến tiên nhân thì ít, mà phần lo về khoản đãi bà con khách khứa thì nhiều.

So Sánh Với Văn Hóa Khác

So Sánh Văn Hóa

Văn Hóa Việt Nam

  • Ngày kỵ nhật là một ngày chung thân chi tang, thì là ngày thương xót, ngày rầu buồn
  • Đáng lẽ chỉ nên đóng cửa mà thương nhớ mới phải
  • Dẫu có theo tục dùng cách cúng tế làm sự kỷ-niệm thì làm thế nào cho giản tiện

Văn Hóa Khác

  • Xét như tục Âu Châu, nhớ ngày húy-nhật, con cái chỉ đem bó hoa ra thăm mả là cùng
  • Tục Nhật Bản cũng chuộng sự tế tự, nhưng đến ngày húy nhật, con cháu chỉ đem hương hoa dâng cúng mà thôi
  • Tuy rằng thanh-đạm nhưng thực là đủ tỏ lòng thành kính, mà lại giữ được tiền của để dùng vào việc đáng dùng

Kết Luận

Giá Trị Vĩnh Cửu Của Ngày Kỵ Nhật

Ngày kỵ nhật trong văn hóa Việt Nam là một phong tục truyền thống thể hiện lòng tưởng nhớ và biết ơn đối với những người đã khuất. Dù có những nghi thức phức tạp và tốn kém, nhưng ý nghĩa sâu sắc của nó là thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” và tình cảm gia đình sâu đậm. Việc giữ gìn và phát huy những giá trị tích cực của phong tục này là trách nhiệm của mỗi người con trong xã hội Việt Nam.

Danh mục:

Phong tục

Bài viết liên quan

Thiên Thứ Ba - Nói Về Phong Tục Xã Hội

Thiên Thứ Ba - Nói Về Phong Tục Xã Hội

Khám phá phong tục xã hội Việt Nam: quan hệ vua tôi, thầy trò, bầu bạn, quan dân, chủ khách, các tôn giáo, chính trị, văn chương, khoa cử và nhiều lĩnh vực khác.

Phong tục
Anh Chị Em - Thiên Thứ Nhất

Anh Chị Em - Thiên Thứ Nhất

Khám phá phong tục truyền thống Việt Nam về mối quan hệ giữa anh chị em trong gia đình: nghĩa anh em, quyền lợi, trách nhiệm và các câu chuyện dân gian.

Phong tục
Cải Táng - Thiên Thứ Nhất

Cải Táng - Thiên Thứ Nhất

Khám phá phong tục truyền thống Việt Nam về cải táng: ý nghĩa, quy trình và giá trị văn hóa trong gia đình Việt.

Phong tục