Đại Hội - Thiên Thứ Nhì
Đại Hội
Thiên Thứ Nhì - Nói Về Phong Tục Hương Đảng
Lễ Hội Làng Xã Và Các Hoạt Động Văn Hóa Truyền Thống
Lễ hội
Văn nghệ
Truyền thống
Mở Đầu
“Đại-hội tức cũng là nhập tịch, chỉ khác nhau nhập tịch thì dùng cách sơ sài, mà đại hội thì dùng trang sức thêm nhiều cách vui vẻ và ăn chơi hàng tháng mới thôi” - Phong tục làng xã Việt Nam
Trong văn hóa truyền thống Việt Nam, đại hội là dịp quan trọng trong đời sống cộng đồng làng xã. Đây không chỉ là dịp để thờ cúng thần linh mà còn là thời điểm để cộng đồng vui chơi, giải trí và gắn kết tình làng nghĩa xóm.
Chuẩn Bị Cho Đại Hội
Công Tác Chuẩn Bị
Sửa Sang Đình Miếu
- Làng nào mở hội, trước hết phải sửa sang đình miếu
- Chỗ nào nát thì tu bổ lại, chỗ nào cũ kỹ thì lau rửa sơn vẽ lại
- Tường thì quét vôi cho sạch sẽ
- Đồ thờ phụng, thứ thì sắm mới, thứ nhì sơn thếp
Chuẩn Bị Tư Trang
- Về phần tư gia thì sắm may sắm mặc
- Những người phải vào chân cai kiệu cai cờ, hoặc người vào chân con cờ, con trai sắm quần sắm áo
- Con gái sắm hoa sắm hột, sắm vòng sắm nhẫn
- Trẻ con ngươi lớn, ai ai cũng sắm một bộ đồ đi hội
Luyện Tập Trước Đại Hội
Hoạt Động Luyện Tập
Luyện Tập Đánh Trống
Trước nửa tháng hội, ai vào việc gì phải luyện tập việc ấy. Cai đồng văn mỗi tối dạy cho đồng văn tập đánh trống. Đánh trống có 3 điệu:
- Trống rước, điểm trong khi rước sách
- Trống đổ hồi, điểm những khi rước đến cửa đình cửa miếu
- Trống tế, điểm trong khi tế tự
Luyện Tập Khiêng Kiệu
Cai kiệu thì mỗi ngày hội tụ các người đô tùy (trai khiêng kiệu) tụ họp tại đình để tập khiêng kiệu. Người cai cầm cái trống lệnh dẫn kiệu đi. Đánh trống có hai nhịp: một nhịp 3 tiếng, một nhịp 6 tiếng.
Luyện Tập Cầm Cờ
Cai cờ cũng phải hội tụ tướng cờ quân cờ tại đình mà luyện lập. Tướng cờ nam cầm quân cờ nam, tướng cờ nữ cầm quân cờ nữ. Cai cờ nam cầm trống, cai cờ nữ cầm thanh la để ra hiệu cho quân cờ.
Các Nghi Thức Quan Trọng
Các Nghi Thức Chính
Rước Nước
- Trước khi vào đám một ngày, dùng đủ đồ nghi trượng đi rước nước
- Rước nước là tìm gần miền có giếng nào trong sạch, thì đến tại đó mà lấy nước về
- Lấy nước xong rước về miếu, để dùng nước ấy tắm rửa thần vị
Gia Quan
- Đêm hôm ấy thì làm lễ mộc dục
- Làm lễ gia quan. Gia-quan chỉ các người cai kiệu và các người đô-tùy mới được vào
- Các người ấy phải chay sạch từ mấy hôm trước
Rước Về Đình
- Phong áo mũ đai mãng đâu đấy, an phụng lên long kiệu
- Tế một tuần rồi chờ đến tang tảng sáng thì rước về đình
Đoàn Rước Thánh
Thành Phần Đoàn Rước
- Trước hết có đôi cờ tuyết mao, có năm hoặc bốn lá cờ đuôi nheo
- Cờ ngũ hành: xanh, đỏ, vàng, trắng, đen
- Bốn lá xanh, đỏ, trắng, đen thì gọi là tứ phương
- Bốn lá cờ tứ linh thì mỗi lá thêu một giống là: long, lân, qui, phụng
- Tám lá cờ bát quái thì mỗi lá thêu một chữ: kiền, khảm, cấn, chấn, tốn, ly, khôn, đoài
Các Hoạt Động Văn Nghệ
Trò Chơi Và Giải Trí
Hát Bội Và Hát Tuồng
- Hát bội có rạp, hoặc bắc giàn dưới gốc cây to
- Phường hát bội độ chừng mười một, mười hai người
- Hát tuồng thì hát một cách nghiêm chỉnh, người nhiều đồ tốt
Trò Quỷ Thuật
- Một chậu nước không, bọn ấy phù chú một lúc, rồi thả câu vào giật lên được cá
- Một cái chén không, họ trùm mảnh vải lên cái chén ấy, một lúc mở ra có đầy chén rượu
- Họ úp một cái bu không, trùm vải kín, phù chú một lúc, mở ra thành đầy một bu chim
Các Trò Chơi Dân Gian
Các Trò Chơi Phổ Biến
Trò Thể Lực
- Đánh vật: Phường đô vật mới đánh được, có miếng có mẹo
- Leo cột: Cột dài độ mười lăm, mười tám thước, trên nhỏ dưới to
- Bịt mắt bắt dê: Trẻ con đứng trên bờ ném từ đồng kẽm vào đĩa
Trò Trí Tuệ
- Cờ người: Mỗi bên có mười sáu quân là mỗi bên có một tướng, hai sĩ, hai tượng…
- Tổ tôm điếm: Làm một cái rạp thực rộng, trong rạp năm góc có năm điếm
- Tuyên lời khánh chúc: Một bài tràng-thiên từ-phú
Trò Giải Trí
- Hát quan họ: Một bên trai một bên gái, hát đối đáp với nhau
- Múa bông: Người đội chếch một cái đèn, nhảy lên nhảy xuống
- Chọi trâu: Tục chọi trâu ở vùng Hải-Dương thường có
Trò Vận Động
- Bơi chải: Gần hồ hoặc gần sông thì thi bơi chải
- Thả diều: Diều làm bằng giấy, mỗi cái diều cắm hai ba cái sáo
- Cây đu: Chôn ba cụm tre chụm đầu làm một, treo cây đu tự trên dòng xuống
Nhận Xét Về Phong Tục Đại Hội
Giá Trị Và Hạn Chế
Xét cái tục hội hè của ta, rước sách rất phiền phức, ăn uống rất lôi thôi, chơi bời rất chán chê, tiêu pha rất tốn kém, thực là hại của mà lại mua lấy cái khó nhọc vào mình. Thiết tưởng nơi nào có những tục thô bỉ, cuộc nào tỏ những cách đê tiện thì nên lập tức bỏ đi. Mà trong cuộc hội hè, chưa có thể cải lương được hết, thì cũng nên giảm bớt những sự vô ích, tinh bớt những cách phiền phí, chỉ hội trong ba ngày tưởng đã là nhiều.